‘Meneer, heeft u al eens seks gehad?’, ‘Juf, wat er in porno gebeurt, gebeurt dat ook echt?’, ‘Voor seks hoef je geen relatie te hebben, toch?’ en ‘Ik had seks omdat ik bang was dat mijn vriendje het anders uit zou maken’. Dit zijn een aantal uitspraken van 14- en 15-jarigen tijdens lessen van Scharlaken Koord op praktijkscholen in Amsterdam.
Gesprek over seksualiteit belangrijk
‘Het laat zien dat het gesprek over seksualiteit en weerbaarheid op dit gebied erg belangrijk is’, aldus Marja Sijpestein, manager van Scharlaken Koord. ‘Doordat de meeste jongeren veel zien en horen, lijkt het alsof ze al veel weten. Toch hebben ze vaak niet nagedacht over het sociaal emotionele deel van seks én hun eigen waarden en normen. Dat maakt dat ze onvoldoende weerbaar zijn, hun eigen grenzen niet kennen en het gevaar lopen in vervelende situaties terecht te komen. Juist nu alles zo snel gaat via sociale media is het belangrijk voor jongeren om na te denken over seks en een standpunt te bepalen voordat er iets gebeurt. In principe leer je dit in eerste instantie thuis. We zien dat Nederlandse opvoeders daarbij vaak kiezen voor of een vrije opvoedstijl (‘doe waar je je goed bij voelt’) of ze willen hun kinderen juist beheersen met regels, al dan niet op de Bijbel gestoeld. Beide opvoedprincipes kunnen leiden tot excessen op het gebied van seksualiteit, want het open gesprek tussen ouders en jongeren ontbreekt.’
Actief aanzetten tot nadenken
Scharlaken Koord pleit al jarenlang voor een open gesprek rondom seks en seksualiteit. Sinds begin jaren ’90 draait zij het project ‘Beware of Loverboys’ en in 2010 kwam hier de lessenserie ‘No Nonsense’ bij, waarin alles draait om het gesprek tussen jongens en meiden.
Heleen Haak, coördinator Preventie: ‘Vanuit het werkveld kwam steeds meer de vraag naar voorlichting en informatie op het gebied van seksuele weerbaarheid, met name ook voor jongens. Waar halen zij hun informatie vandaan, hoe leren ze grenzen aanvoelen van zichzelf en van de ander en, misschien nog belangrijker, hoe leren ze deze grenzen te respecteren? Vaak weten ze wel ‘hoe het moet’ en ‘hoe je het veilig doet‘, maar jongeren hunkeren naar eerlijke informatie en willen hun vragen stellen. Vaak zijn de twee belangrijkste informatiebronnen: vrienden en (sociale) media.’
‘Onze lessen bestaan uit diverse werkvormen die jongeren actief aanzetten om zelf na te denken. Onze preventiewerkers gaan het gesprek aan, luisteren en nemen de tijd om onderwerpen te behandelen. Met het project ‘No Nonsense’ zijn zij tijdens meerdere lessen aanwezig en kunnen ze gerichte vragen stellen en een vertrouwensband opbouwen met jongeren.’
Bewustwording bij ouders en opvoeders
De campagne van Scharlaken Koord en THDV richt zich de komende maanden vooral op bewustwording bij ouders en opvoeders. Heleen: ‘We willen graag aangeven hóe belangrijk het is om met jongeren het open en eerlijke gesprek aan te gaan rondom seks en seksualiteit. We geven daarbij graag handvatten. Ook brengen we de komende tijd onze lessen onder de aandacht, want dit zijn lessen waar jongeren de rest van hun leven op kunnen terugvallen.’